Dunna Louise Holck è stada giast a l'emprima radunanza generala da la ISDU il matg 2024. En ses pled ha ella explitgà la rolla unica da las instituziuns naziunalas per ils dretgs umans, tant en lur abilitad individuala sco er sco part d'ina rait regiunala.

Quant enavant èn instituziuns per ils dretgs umans (IDU) unicas e co definissas Vus lur rolla?

Las IDUs  procuran che las obligaziuns internaziunalas e regiunalas dals stadis na vegnian betg mo renconuschidas, mabain era realisadas da maniera activa. Questa posiziun pussibilitescha a las  IDUs d'agir tant sco protecturas sco era sco promoturas dals dretgs umans.

Sco protecturas surveglian las IDUs las activitads dals stadis ed intervegnan, sch'ils dretgs umans vegnan smanatschads u violads. Ellas èn in element necessari da l'equiliber da la pussanza, examineschan violaziuns presumtivas dals dretgs umans e fan endament il stadi a sias obligaziuns.

Sco promoturas dals dretgs umans s'engaschan las IDUs en numerusas activitads per promover ina cultura dals dretgs umans en la societad. Quai cumpiglia il scleriment davart ils standards dals dretgs umans en la publicitad e tar commembras e commembers da regenzas. Latiers tutgan er la cussegliaziun tar la legislaziun e tar mesiras politicas per garantir che quellas correspundian als standards dals dretgs umans. La finala s'engaschan las  IDUs per midadas sistemicas che elimineschan praticas cuntrarias als dretgs umans. 

Grazia a lur posiziunament unic a l'interfatscha tranter il stadi e la societad civila ageschan las IDUs sco ina punt. Ellas tranfereschan normas internaziunals dals dretgs umans en mesiras politicas concretas e praticas realisablas che han in effect direct per  persunas singulas e per cuminanzas sin nivel local.

“Sco protecturas surveglian las IDUs las activitads dals stadis. Sco promoturas dals dretgs umans favoriseschan ellas ina cultura dals dretgs umans en la societad”.

Savais Vus dar in pèr exempels?  

L' institut tudestg per ils dretgs umans ha giugà ina rolla decisiva tar la realisaziun dals princips directivs da l' ONU per l'economia e per ils dretgs umans. El ha fatg consultaziuns e formulà recumandaziuns d'expertas e d'experts che han caracterisà la politica naziunala. Fin oz è sia rolla sco observatur e sco infurmant da la vasta publicitad d’impurtanza per la responsabladad d'interpresas en Germania. 

En ina moda sumeglianta è l'Institut danais per ils dretgs umans s'engaschà activamain per la promoziun dals dretgs da l'ambient. Sia lavur consista tranter auter da valitar las consequenzas per ils dretgs umans da projects da gronda dimensiun ecologica. Ultra da quai cusseglia el la regenza danaisa tar l'integraziun da facturs dals dretgs umans en sias examinaziuns davart la cumpatibilitad ecologica.

L'instituziun svizra per ils dretgs umans (ISDU) è daventada il 2023 commembra da la Rait europeica d'instituziuns naziunalas per ils dretgs umans (ENNHRI), curt suenter sia fundaziun. Tge è la ENNHRI e tge fa ella?

Vossa recepziun en la ENNHRI na munta betg mo il schlargiament da nossa rait, ella rinforza era noss engaschament collectiv per ils dretgs umans en tut l'Europa.

"La’ENNHRI promova in ambient da collavuraziun e da sustegn, per garantir che mintga IDU possia realisar ses potenzial cumplain."

La ENNHRI represchenta las IDUs en debattas entaifer las instituziuns da l'Uniun europeica, dal Cussegl da l'Europa e d'auters gremis regiunals ed internaziunals. Tras sias activitads d'advocay garantescha la ENNHRI ch'ils puncts da vista e las experientschas da las IDUs europeicas vegnian resguardads tar la formulaziun da politicas e da standards dals dretgs umans. 

L'ENNHRI porscha a ses commembers era la pussaivladad d'amplifitgar lur capacitads. Ses programs èn concepids per meglierar las abilitads da las collavuraturas e dals collavuraturs  e dals caders da las IDUs. Per finir promova l'ENNHRI in ambient da collavuraziun e da sustegn per garantir che mintga IDU possia realisar ses potenzial cumplain.

Tge rolla po la ISDU avair en il context svizzer?

La Svizra sco lieu impurtant da la diplomazia internaziunala - en spezial pervi da la sedia dal biro da las Naziuns Unidas a Genevra - metta la ISDU en ina posiziun unica per prender influenza sin standards internaziunals dals dretgs umans.

L'instituziun pudess era s'occupar da sfidas internas. La Svizra è bain enconuschenta per sia qualitad da viver excellenta e per sias praticas democraticas. Ma sco tut ils pajais è era ella confruntada cun sias atgnas sfidas sco per exempel cun la politica da migraziun e cun la protecziun dals dretgs da minoritads. Per quests temas pudess la ISDU prestar contribuziuns significativas.